Mmegi wa Seipone- Ka Morago ga Dipeketsana
Na mantšu a mararo a a bolela dilo tše tharo tša go fapana goba a šupa selo se tee goba bjang?
Lentšu le ‘setšo’ ke mohuta wa mantšu ao motho a ka a bitšago dikokomogane.
Dikokomogane ke mantšu ao a se nago tlhaloso e tee eupša a nago le ditlhaloso tše mmalwa
tšeo di fapanago fela di nyalanego ka mokgwa o mongwe. Setšo se akaretša dilo tše dintši
tšeo batho ba ithutago tšona go tšwa go batswadi ba bona gore le bona ba kgone go di ruta
bana ba bona bjalo ka ditsela tša go phela. Setšo se bolela ka diaparo, dijo, dino, dibjana,
diletšo tša mmino, dibetša tša ntwa le dihlare tša kalafo. Setšo se bolela ka didirišwa tša go
swarega le go bonwa ka mahlo tšeo borakgolo le bomakgoloarena ba bego ba di diriša le go
iphediša ka tšona. Fela setšo se akaretša le dilo tšeo di sa swaregego goba go bonwa ka mahlo
bjalo ka ditumelo le diila.
Setšo se akaretša mekgwa ya go godiša bana, dipapadi, dinonwane, dithai, dikoša le mmino.
Setšo se akaretša gape le ditlwaelo tša go swana le go dumedišana le go laelana, koma,
lenyalo le mekgwa ya go sepetša mekete le mahu. Karolo ya setšo ke mekgwa yeo batho ba
theelelwago / reelelwago maina ka gona le direto tšeo ba ithetago ka tšona. Karolo ya setšo sa
rena ke go hlompha maemo ao batho ba a swerego setšhabeng ao gantši a huetšwago ke
maemo a motho ge a bapetšwa le kgoši goba mošate wa gabo. Karolo ya setšo sa Maaforika
ke gore batho ba hlompha le go obamela bao e lego ba bagolo go bona ka mengwaga. Ka
gona, setšo se akaretša dilo tše mmalwa tša go fapana tšeo ka moka di nepilwego boitsebo,
leago, phedišano le šebešebe magareng ga batho.
Bokgabo ke karolo ya setšo yeo e nepilego go laetša le go kgantšha botse le bothakga tšeo di
bonwago ka mahlo. Bokgabo ke selo seo se nepilwego go goga mahlo le ditsebe. Bothakga
bjo bo laetšwago ke batho ge ba roka diaparo, ba bopa dipitša, magapana, maselo le didirišwa
tše dingwe. Batho ba laetša bokgwari le botse ka mokgwa wo ba beakanyago diaparo tša
bona ka gona, ba aparago dipheta le dilo tše dingwe tša go tanya mahlo. Bokgabo bo bolela
ka bothakga bjo batho ba opelago goba ba binago ka gona. Bokgabo ke tšweletšo goba
tiragatšo ya setšo yeo e nepilwego go laetša lehlakore le lebotse la setšhaba.
Bobedi setšo le bokgabo ke karolo ya bohwa bja setšhaba se sengwe le se sengwe. Šedi ya
setšo e lebišitswe go mekgwa yeo borakgolokhukhu le bomakgolokhukhuarena ba bego ba
phela ka gona go tloga kgale. Ye ke mekgwa ya phedišano magareng ga batho go tloga kgale
yeo moloko o mongwe le o mongwe o e rutago bana ba yona gore le bona ba tle ba rute bana
ba bona. Bokgabo bo nepile kudu bothakga bja mekgwa yeo setšo se diragatšwago goba go
phethagatšwa ka gona. Bohwa bo akaretša setšo, bokgabo gammogo le naga le tšohle tšeo di
humanwago nageng yeo ya borakgolokhukhu le bomakgolokhukhu. Bohwa bo akaretša naga,
dithaba, meboto, dithokgwa, dinoka, diphoofolo, dimela le tšohle tšeo di humanwago fao
nageng yeo. Ka gona digagabi, dinonyana, dikhunkhwane tšeo di humanwago nageng ya
batswadi ba rena, ke karolo ya bohwa bja rena bjalo ka ditlogolwana le mahlogedi a batswadi
bao. Eng goba eng yeo e humanwago nageng ya borakgolokhukhu le
bomakgolokhukhuarena, ke dilo tša ka, wena le rena ka moka … ke bohwa bja rena!