Bjalo ka ketapele ya bokgomo yeo, dingwalweng tša gagwe, a rego ga e bowe le lenyora, moletlo wa dikapešo o ragogile ka go hlompha Oliver Kgadime Matsepe ka go abela sekakatla se tikrii ya Bongaka (PhD) ka Maleme (languages), Malemeleme (linguistics) le Dingwalwa (literature). Setifikeiti sa senatla le sekgwari se se amogetšwe ke morwarragwe, Manage Godfrey Matsepe, legatong la mogoloagwe yoo e lego mogologolo. Ge a hlalosa mabaka ao a dirilego gore Unisa e hlomphe Matsepe, legatong la yunibesithi, Profesa ZZ Nkosi o rile:
“Oliver Kgadime Matsepe, yo a belegwego ka 26 Hlakola (Matšhe) 1932 tikologong ya Magagamatala, seleteng sa Stoffberg, o itaeditše bjalo ka yo mongwe wa batho ba go tsebega go dingwalwa tša Aforika Borwa, kudu ka go phagamiša polelosemmotwana ya Sepedi ya leleme la Sesotho sa Leboa. Leeto la gagwe la dithuto le thomile Phokwane Christian School, la tšwela pele Sekolong seo se Phagamego sa Botšhabelo fao a humanego setifikeiti sa magareng (Junior Certificate) mme la felela Sekolong seo se Phagamego sa Kilnerton fao a phethilego marematlou. Go šala thuto morago ga gagwe go dirile gore a humane Diploma ya go reka o rekiša (retail merchandising) ka 1968, taba yeo e ilego ya tlaleletša go bokgoni bja gagwe bja dithuto.
“Nakong ya ge a šoma bjalo ka mapalane (tlelereke) le mofetoledi (translator) go dikgorotsheko mafelong a go fapana a Aforika Borwa, Matsepe o kopane le go boledišana le batho ba bantši ba go fapana ba setšhaba sa Aforika Borwa. Se se humišitše bobedi boitemogelo bja gagwe le bongwadi bja gagwe. Go tsena ga gagwe go morero wa go ngwala, go tšweleditše sekgoboko sa go kgahliša sa dipadi le theto tšeo ka mokgwa wa go bonagala di thalago seswantšho sa bophelo bja leemaema le setšo sa setšhaba sa gabo.
“Dipadi tša gagwe, kudu ‘Sebatakgomo’ (1954) le ‘Kgorong ya Mošate’ (1960) di fetleka boteng bja boitemogelo bja batho le mathadinthako a ditšhaba. Theto ya gagwe go dikgoboko tše bjalo ka ‘Kgotla o mone’ (1968) le ‘Todi ya Dinose’ (1968), di tšweletša ka fao a bego a nagana ka go tsenelela ka gona ka moya wa motho, boitsebo bja setšo le tikologo ya tlhago. Diabe tše go dingwalwa ga se tša mo kgorela feela maemo a go ikgetha a kua ntlhoraneng go dingwalwa tša Aforka Borwa eupša a bile a mo tlišeditše tlhompho yeo e tlotlago botswerere bja gagwe bja go bopa dilo le seabe sa gagwe go setšo.
“Bophelo bja gagwe ka moka, Matsepe o hlomphilwe ka difoka tše mmalwa ka boikgafo bja gagwe bja go thala boitemogelo bja batho go tšwa leihlong la tebelelo ya dilo la setšo le leleme la Sepedi. Difoka tša gagwe tša go tsebega di akaretša Sefoka sa go Ikgetha sa Sek Mqhayi (The Prestigious Sek Mqhayi Prize) seo se ilego sa tiišetša bohlokwa bja seabe sa gagwe le bohwa bjo bo tšwelago pele go dingwalwa tša Maaforika. Le ge a fetile mo lefaseng, khuetšo ya Matsepe esale e maatla bjalo ka ge go hlatsetšwe ke go amogetšwa, mola a hlokofetše, ga Sefoka sa EM Ramaila le Sefoka sa wa Phihlelelo e Kaonekaone go tšwa go mmušo wa Profense ya Limpopo.
“Yunibesithi ya Aforika Borwa, ka morago ga ge a hlokofetše, e abela Oliver Kgadime Matsepe lengwalo la Bongaka la Tlhompho ka Maleme, Malemeleme le Dingwalwa go hlompha seabe sa gagwe sa go hloka tekanyo go mabitsi a bohwa bja setšo le dingwalwa. Ngata ya gagwe ya mošomo e bjalo ka segopotšo se maatla sa bokgoni bja dingwalwa bja go logaganya nako le mafelo go tšweletša ponelopele, go thekga kwešišo le go fepeletša moya wa boitsebo le go tšwela pele.
“Tlhompho ye, yeo e tiišeleditšwego ke Khansele ya Unisa ka 15 Lewedi (Setemere) 2023, ga e keteke feela diphihlelelo tša Mna Matsepe bjalo ka motho eupša e amogela bopepetla bja khuetšo ya mošomo wa gagwe. Seabe sa gagwe se šušumetša meloko ya ka moso go kgahlega le go ba le seabe go makwala a go huma a ditšo tša Aforika Borwa le tša boditšhabatšhaba ka dingwalwa le dipolelo. Khuetšo ya gagwe ya go se fele e bonegela bjalo ka senakangwedi bangwadi bao ba ithutago go ngwala, dirutegi le mang goba mang yo a ratago go fetleka le go tšweletša dikanegelo tša batho ka gare ga tikologo ya moswananoši ya bohwa bja setšo le leleme,” gwa realo Nkosi.
