“Wo ke motsotso wa lethabo go rena ka moka!” ka monywanywo wa go tlala sefahlego gwa realo
Tona ya Maphelo, Dr Joe Phaahla ge a thoma go bolela. “Ke gopola ge re thoma mmušo ka 1994….
go be go na le mathata. Re be re lomaganya mebušo ya dinagamagae (bantustans) tše tharo. Pejana ga
ge mmušo wa Lebowa o phuhlama, o be o tshepišitše bašomi ba mmušo ka moka gore ba tla humana
tlhatlošo. Bjalo ge re tsena mmušong, bašomi bao ba be ba nyaka tlhatlošo yeo go tšwa go rena. Re be
re leka go hloma mmušo re dikologilwe ke toyitoyi ya go nyaka tlhatlošo fela re ile ra tšeya mohlala
go Mandela. Mandela ga se a ka a letela gore mmušo o kgosele pele pele a thoma ka kabo ya ditirelo.
Di tloga fase Mandela o ile a laela gore go oketšwe phihlelelo ya ditirelo tša maphelo mola
sammaletee go kaonafatšwa boleng bja ditirelo tšeo. Seo e be e le lenyora la go abela setšhaba
ditirelo… e le moya wa gore bo seka bo eja le gore tsela e butšwa ka go sepelwa. Phegelelo e be e le
ya gore ga re eme ra re re hloma mmušo pele…. phegelelo e be e le ya go aga mmušo re dutše re
abela setšhaba ditirelo.
“Batho bao ba rego ga go na diphetogo tšeo ba di bonago ba bolela maaka feela! Re agile dipetlela tše
diswa le go tsošološa tša kgale, re agile dikliniki le go kaonafatša tšeo di bego di le gona, re okeditše
dinako tša go šoma dikliniking tše dintši gore di šome diiri tše 24. Toro ya go ba le setheo sa kalafo
mo Limpopo e tšwa kgole. Mathomong re be re duma gore go hlongwe lekala la Yunibesithi ya
Bongaka mo Polokwane fela kgopolo yeo e ile ya fetoga go ba ya sepetlela sa bogareng. Sepetlela seo
se yago go agwa fa, se ya go diriša theknolotši ya maemo a godimo yeo e tlago fa setšhaba sa
Limpopo dikgetho tša go fapana tša kalafo ntle le go tšeya maeto a go ya Gauteng. Lekala la Saense
ya Maphelo (Health Science Faculty) la Yunibesithi ya Limpopo le ya go amega thwii mo Bookelong
bjo. Bookelong bjo go ya go hlahlwa dingaka tša go ikgetha (specialists) go fokotša go ithekga ka
diprofense tše dingwe. Ditirelo tša kalafo ya tšhoganetšo le diopareišene di ya go dirwa bookelong
bjo. Tebelelo ya rena ke ya kalafo ya mohlakanelwa (integrated) fao molwetši a kgonago go humana
dikalafo tša go fapana lefelong le tee. Bjalo ka Kgoro, kalafo ya rena e ithekgile godimo ga kabo ya
kalafo ya motheo (primary healthcare) go badudi ba naga ka moka,” Tona Phaahla a realo.
“Re ya go thoma ka mošomo bjalo ka ge le bona borakonteraka ba le fa. Katlego ya protšeke ye e
ithekgile ka tirišano magareng ga bakgathatema ba mmalwa. Projeke ye ga se ya swanela go ba
Medupi e nngwe. Ga re sa nyaka Medupi e nngwe fao ditshenyegelo tša protšeke di feditšego di
menagana. Re lebeletše gore protšeke ye e phethwe ka nako le gona ka mašeleng ao a abilwego. Ke
tlile go bowa gae kgafetšakgafetša gore ke iponele ka noši gore projeke ye e sepela bjang. Ga re nyake
bomenetša goba mathaithai. Ka Manthole 2026, le ka se ye keresemose pele le re fa dinotlelo tša
bookelo bjo. Projeke ye e ka se fediše bothata bja tlhokego ya mešomo fela e tla hlola magareng ga
1 200 le 2 000 ya mešomo ge go agwa. Ge bookelo bo fedile, bo tla bula dikgoba tša mediro ya go ya
go ile ye 2 000,” Tona Phaahla a realo.
