MMEGI WA SEIPONE
SETUMONG, GaMatlala: Bakone ba GaMatlala ke setšhaba se segolo kudu seo kudu se
humanwago dileteng tša Capricorn le Sekhukhune. Bakone ba na le lefetla tikologong ya
Mmašadi (Jane Furse), motseng wa Phokwane ba ikepetše fao mola motseng wa
Mohlalaotwane e le fao ba dutšego fase Molepo. Bakone ba bangwe šebale ba ituletše motseng
wa Matatadibeng tikologong ya Marble Hall. Ba bangwe Bakone ba Matlala’ a Lehwelere
šebale kgauswi le sepetlela sa Philadelphia tikologong ya Denilton. Le ge ba phatlaletše bjalo,
Bakone ba ka moka ba kwana ka taba e tee – gore medu ya bona e hlomilwe Setumong.
Setumong ke fao Molekgotlaphethiši wa Matlotlo a Profense ya Limpopo, Mna Kgabo Mahoai,
a feditšego metsotso e 67 ya Mandela ya go dira go loka. O thomile pele ka go lotšha lapeng la
mošate fao a amogetšwego ke Kgošigadi Makwena Matlala. O tšere seswantšho le Kgošigadi
Serapeng sa Bohwa sa Lebitla la mainagwe Mme Makwena Matlala yo, bjalo ka moetapele wa
sebete, a thulanego le dipholisi tša kgatelelo tša mmušo wa apartheid. Mogaleadi yo o ile a
fološwa setulo sa bogoši ka 1949, a lahlelwa Hammanskraal pele ka 1951 a takametšwa
Zwelitsha, King Williamstown, profenseng ya Kapa Bohlabela. Ke mogaleadi wa setšhaba se!
“Mengwaga e 43 ya go feta, ke tsene sekolo mola,” Mahoai a realo a šupa sekolo seo se
phagamego sa Ipopeng. “Ke be ke sa nagane gore mengwaga e 43 ka morago ga nako yeo, nka
ikhwetša ke le fa bjalo ka ge le mpona. Ke a kwa gore ke boile gae … ke ngwana wa lena – ke
Mokone. Ke rata go le leboga ka moka ka mokgwa wo le phalaletšego tiragalo ye ka gona.
Bakeng sa go tla ka dipente tša go hlwekiša maboto, bjalo ka Kgoro ya Matlotlo, re bone go le
kaone gore re le tlele ka dikgopolo tšeo di ka thušago go aga kgwebo le go hlola dikgoba tša
mediro. Nna ga ke kgahlwe ke go bona le eja dijo tšeo di tšwago Polokwane – ke duma go
bona le eja dijo tšeo di tšweletšwago ke lena gona mo GaMatlala.
“Nna ke moemedi wa lena … ke moemedi wa batho ba tikologo ye. Ge ke re batho ba ka, ke ra
batho ba Aganang …ke ra lena. Nakong ya mmušo wa kgatelelo, mo GaMatlala e be e le
sebešo sa mollo wa go thulana le melao yeo ya kgatelelo. Setšhaba se se belege bagale bao ba
lwetšeng ntwa ya tokologo. Bakone ke batho ba go rata go itwela, ba go ema ka maoto le go
itirela. Ka mo ntle ke kopane le ba Kgoro ya Temo bao ba mpoditšego gore bona ba lokile go
thuša gore temo e gole, e tielele mo tikologong ye. Ba re ba emetše lena – na le lokile, Bakone?
Gape ke kopane le ba Capricorn TVET College bao ba rego bona ba fana ka bokgoni bja go
dira gore dilo di direge. Bakone, na le nyaka bokgoni bja go dira dilo gore le kgone go dira dilo
gona mo gagabolena? Bokgoni šebo!
“Rena ga re sa nyaka go bolela – re nyaka go šoma. Re nyaka go bona batho ba theogetše …ba
šoma gomme ekonomi e gola. Ga re dumele gore go swanetše go agwa dikholetšhe tša TVET
gohle fao batho ba dutšego. Ge batho ba ipopile, dikholetšhe tše di ka tla mafelong a go swana
le le go tla go ba abela bokgoni bjo bo nyakegago bja gore dilo di direge. Ke a le tshepiša gore
re sa tlile go bowa mo ka gore re nyaka go bona dilo di direga,” ka lethabo Mahoai a realo.
Mahoai o lebogile dikgwebo le ditheo tšeo di thekgilego tiragalo ye bjalo ka panka ya
Standard, Kgoro ya tša Selegae, Kgoro ya Temo, Foundation ya Tlou Cholo le ba bangwe.
Tiragalo ye e be e tsenenetšwe ke bašomi ba Kgoro ya Matlotlo le ba dikgoro tše dingwe
borakgwebo le badudi ba tikologo ya GaMatlala.
