Mmegi wa Seipone
Letšatši la 21 Dibokwane (Febereware) le ketekwa ngwaga ka ngwaga bjalo ka la
boditšhabatšhaba la Leleme la Letswele. Letšatši le le ketekwa go hlompha baithuti ba bane ba
yunibesithi ya Dhaka bao ba bolailwego ke maphodisa ka letšatši la 21 Dibokwane 1952 nakong
ya ge ba lwela gore leleme la bona la Bengali le amogelwe le go dirišwa bjalo ka la semmušo.
Ka 1947, mmušo wa makoloneale wa Maisimane wo o bego o buša India, o ile wa arola naga
yeo ka diripa tše pedi – India le Pakistan. Profense ya Bengal e ile ya arolwa ka dikgao tše pedi
go ya ka ditumelo tša badudi ba yona fao sekgao sa bodikela se ilego sa lomaganywa le India
mola sekgao sa bohlabela seo se bego se bitšwa East Bengal, se ile sa fetoga go ba East Pakistan.
Bothata bo tsogile ka 1948 ge babuši ba naga ba gapeletša gore leleme la Urdu le swanetše go
amogelwa bjalo ka lona le nnoši la semmušo leo le tlago dirišwa bobedi ke badudi ba Western le
Eastern Bengal. Badudi ba Eastern Bengal, bao bontši bo bolelago leleme la Bengali, ba ile ba
ganana le taba yeo gomme seo se ile sa tsoša dikgaruru. Dikgaruru di ile tša tšwela pele go fihla
ka 1956 fao Eastern Bengal e ilego ya fetoga naga yeo e ikemego yeo lehono e bitšwago
Bangladesh yeo e dirišago Bengali bjalo ka leleme la yona la semmušo.
Ka gona, ge re keteka letšatši la 21 Dibokwane bjalo ka Letšatši la Boditšhabatšhaba la Leleme
la Letswele, re keteka baithuti bao e lego bagale bao ba lwetšego gore leleme la bona le
amogelwe bjalo ka la semmušo. Gonabjale ge re bolela re ilale, leleme la Bengali ke leleme la
semmušo nageng ya Bangladesh go swana le ka fao Seisimane le Sefora e lego maleme a
semmušo dinageng tša Engelane le Fora. Yeo e lego potšišo ke gore etse rena Maafrika ge re
keteka letšatši le, gabotse re keteka eng ka gore maleme a rena ga se a semmušo mo gagaborena
– goba ke wona? Maleme a Maafrika ga se a semmušo dinageng tšeo a bolelwago go tšona mme
ke maleme a go bolelwa feela eupša a sa ngwalwe felo bjalo ka maleme ka moka a semmušo
lefaseng.
Potšišo ye ya maleme, e tsoša potšišo ka meketeko ya letšatši la Afrika. Gabotse ge re keteka
letšatši la Afrika bjalo ka Maafrika, ke eng seo re se ketekago? Le ge letšatši le le be le sa
ketekwe go ya kae matšatšing a go feta mo Afrika Borwa, matšatši a letšatši le le ketekwa ke
palo yeo e golago ya Maafrika mo Afria Borwa le go ralala le Afrika. Potšišo, le ge go le bjalo,
ke yona yeo ya gore gabotse ge re keteka Letšatši la Afrika, ke eng seo rena Maafrika re se
ketekago?
Ba bangwe ba re ge re keteka letšatši la Afrika, seo re se ketekago ke tlemagano le botee bja
Maafrika. Fela ge motho a lebelela ntwa yeo e kgatlampanago nageng ya Sudan le bohlabela bja
naga ya Democratic Republic of the Congo (DRC) le taba ya gore dinaga tša Mali, Niger le
Burkino Faso di ikgogetše morago ka go African Union, na re ka re tlemagano le botee di gona
mo Afrika? Ba bangwe, le ge go le bjalo, ba nagana gore boitlemo bja baetapele ba Afrika bja go
bopa setlamo sa kgwebišano magareng ga dinaga tša Afrika sa go swana le sa Dinaga tšeo di
Kopanego tša Amerika (USA) le sa Kopano ya Yuropa (European Union), ke kgatelopele yeo e
swanelwago ke go ketekwa. Ka go godiša kgwebišano, tlemagano le tirišano magareng ga
dinaga tša Afrika, Afrika e na le sebaka sa go ema ka maoto, go itirela le go hlabologa.
